In het voorjaar gaat Frank Majoor van SOVON twee tot driemaal per week er vroeg op uit om in de Eempolder zo veel mogelijk jonge kieviten op te sporen. Hij houdt dan vijfentwintig families in de gaten.

Bij twee van de vier jongen per familie werd kort nadat ze uit het ei waren gekropen een paar weken geleden een piepklein zendertje op de rug geplakt.

 

Tien minuten eerder stapte deze metende mens voorzichtig door het weiland, zwaaiend met een antenne. Uit de ontvanger die hij in zijn andere hand hield klonk een piepsignaal, boven hem kabaal van panikerende kievit-ouders.

Kieviten zijn kwetsbare vogels. Waar de meeste weidevogels in het veld nog iets van begroeiing zoeken, deponeert een kievit haar vier eieren liefst op een net ingezaaide akker of op open plekken in graslanden. Als er maar van alle kanten zicht is op de omgeving.

Ze maken een kuiltje en bekleden de rand van het nest met wat strootjes. Vrouwtjes broeden de meeste tijd, mannetjes nemen het af en toe over. Vanuit de lucht wordt de boel goed in de gaten gehouden.

 

Zijn de jongen uit het ei gekropen, dan duurt het nog een week of vijf voordat ze een vliegbrevet hebben. Het zijn nestvlieders, ze verlaten vanaf dag één het nest, maar moeten zelf hun kostje bij elkaar scharrelen op de grond. Beschutting zoeken ze in die kwetsbare periode tussen wat hoger gras, vaak in een slootkant.

 

Ook de jonge kievit die Frank hier vasthoudt, hield zich daar ergens schuil. Het signaal uit Franks antenne klonk steeds luider en zijn bewegingen werden nog behoedzamer, een verkeerde stap kan fataal zijn.

Nadat hij het beestje eindelijk had ontdekt, tilde hij het voorzichtig met één hand uit het gras en sprak het geruststellend toe. Met de andere hand haalde hij uit de meegetroonde boodschappentas een schuifmaat, een tubetje lijm en pen en papier.

 

Vleugeltjes, snavellengte en gewicht werden gemeten en zorgvuldig genoteerd. Het minuscule zendertje op het ruggetje zat een beetje los, daarom deed Frank er nog een kwakje lijm onder.

Uiteindelijk zette hij het vogeltje weer in het gras, waarna het meteen een goed heenkomen zocht en de ongeruste ouders in de lucht liet weten dat alles in orde was.

 

In de Eempolder tussen het Gooi en Amersfoort wordt door Collectief Eemland en de boeren geprobeerd de dramatisch teruglopende kievitenstand een halt toe te roepen. Er zijn een aantal plasdrasgebieden ingericht en boeren houden in het maaiseizoen rekening met broedsels.

 

Maar volgens Frank Majoor is dat niet genoeg: ‘Kijk, voor de grutto kun je een reservaat inrichten, waterpeil omhoog en laat maaien en je hebt al succes bij wijze van spreken. Maar voor kieviten lukt dat niet. Een kievit-land ziet er totaal anders uit dan een grutto-land, ze zitten veel verspreider. Meer op akkers en gemaaid gras, ze zijn veel kwetsbaarder voor predatie en voor boerenwerkzaamheden. Ze krijgen gewoon te weinig jongen om de populatie in stand te houden.’

 

De ongeruste mens maakt zich zorgen over de natuur. Hij meet, verzamelt data en ziet dat het met in dit geval de kieviten de verkeerde kant op gaat.

 

En zo wordt de metende mens steeds vaker de waarschuwende mens.